Tết đến xuân về, mọi người lại tất bật chuẩn bị nhà cửa, sắm sửa đồ đạc để đón năm mới ấm cúng bên gia đình, bạn bè. Trong đó, mâm ngũ quả ngày Tết là một trong những thứ không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt. Mâm ngũ quả không chỉ mang ý nghĩa trang trí, mà còn mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý. Vậy ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết
Người Việt Nam thường chuộng số lẻ, đặc biệt là số 5, bởi trong quan niệm ngũ hành thì số 5 tượng trưng cho sự tròn đầy, đủ đầy. Vì vậy, mâm ngũ quả ngày Tết luôn gồm 5 loại trái cây khác nhau, tượng trưng cho ngũ phúc lâm môn (năm loại trái cây may mắn vào nhà). Mỗi loại trái cây trong mâm ngũ quả lại mang một ý nghĩa riêng.
Quýt, hồng: tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy
Quýt và hồng là hai loại trái cây thường được bày trong mâm ngũ quả ngày Tết. Theo quan niệm dân gian, quýt và hồng có hình dáng giống nhau nhưng màu sắc khác nhau, tượng trưng cho sự đa dạng và phong phú của cuộc sống. Ngoài ra, quýt và hồng còn có vị chua ngọt, tượng trưng cho sự đắng ngọt trong cuộc sống. Vì vậy, khi có quýt và hồng trong mâm ngũ quả, người ta mong muốn cho gia đình mình một năm mới đầy đủ, sung túc và đa dạng.
Bưởi: tượng trưng cho sự đoàn viên, sum họp
Bưởi là một loại trái cây có hình dáng tròn trịa, tượng trưng cho sự đoàn viên, sum họp trong gia đình. Ngoài ra, bưởi còn có vỏ dày bên ngoài nhưng bên trong lại chứa nhiều hạt nhỏ, tượng trưng cho sự kết nối và đoàn kết trong gia đình. Vì vậy, khi có bưởi trong mâm ngũ quả, người ta mong muốn cho gia đình mình một năm mới đầy đủ niềm vui và hạnh phúc.
Táo: tượng trưng cho sự bình an, may mắn
Táo là một loại trái cây có hình dáng tròn và màu đỏ tươi, tượng trưng cho sự bình an và may mắn. Theo quan niệm dân gian, táo còn có thể giúp xua đuổi tà ma và mang lại sự bình yên cho gia đình. Vì vậy, khi có táo trong mâm ngũ quả, người ta mong muốn cho gia đình mình một năm mới an lành và may mắn.
Đào: tượng trưng cho sự trường thọ, sức khỏe
Đào là một loại trái cây có hình dáng tròn và màu đỏ rực, tượng trưng cho sự trường thọ và sức khỏe. Ngoài ra, đào còn có hương thơm dịu nhẹ, tượng trưng cho sự thanh cao và tinh khiết. Vì vậy, khi có đào trong mâm ngũ quả, người ta mong muốn cho gia đình mình một năm mới tràn đầy sức khỏe và hạnh phúc.
Lê: tượng trưng cho sự thanh cao, bày tỏ sự kính trọng với bề trên và tổ tiên
Lê là một loại trái cây có hình dáng tròn và màu xanh lá cây, tượng trưng cho sự thanh cao và bày tỏ sự kính trọng với bề trên và tổ tiên. Ngoài ra, lê còn có vị chua nhẹ, tượng trưng cho sự khiêm tốn và tôn trọng. Vì vậy, khi có lê trong mâm ngũ quả, người ta mong muốn cho gia đình mình một năm mới được sống trong sự khiêm tốn và tôn trọng.
Cách chọn mâm ngũ quả ngày Tết
Khi chọn trái cây để bày mâm ngũ quả, bạn nên chọn những quả tươi ngon, không bị dập nát, sâu bệnh. Màu sắc trái cây cũng nên tươi tắn, bắt mắt. Để có thể chọn được mâm ngũ quả đẹp, bạn có thể tham khảo các tiêu chí sau:
Tiêu chí về trái cây
- Tươi ngon: Trái cây nên được chọn từ những cây đang cho trái, không bị héo, khô hay sâu bệnh.
- Không bị dập nát: Trái cây nên được chọn to và đầy đặn, không bị dập nát hoặc có vết thâm.
- Màu sắc tươi tắn: Trái cây nên có màu sắc tươi tắn, không bị héo hay nhợt nhạt.
Tiêu chí về số lượng và loại trái cây
- 5 loại trái cây: Như đã đề cập ở trên, mâm ngũ quả ngày Tết luôn gồm 5 loại trái cây khác nhau, tượng trưng cho ngũ phúc lâm môn. Vì vậy, bạn nên chọn đủ 5 loại trái cây để bày trong mâm ngũ quả của mình.
- Số lượng: Ngoài 5 loại trái cây chính, bạn cũng có thể bổ sung thêm một số loại trái cây khác để làm đẹp cho mâm ngũ quả. Tuy nhiên, số lượng trái cây không nên quá nhiều, chỉ nên khoảng 9 – 10 quả để tránh việc mâm quả trông quá đầy và không còn đủ chỗ để bày các loại trái cây theo nguyên tắc tả – hữu và âm – dương.
Tiêu chí về bài trí mâm ngũ quả
- Bày trên bàn thờ: Mâm ngũ quả phải được bày trên bàn thờ theo nguyên tắc tả – hữu và âm – dương. Trái cây tượng trưng cho dương nên được bày bên tay trái, còn trái cây tượng trưng cho âm nên được bày bên tay phải.
- Để trống giữa mâm: Giữa các loại trái cây trong mâm ngũ quả nên để trống một khoảng không gian nhỏ, tượng trưng cho sự kết nối giữa trời và đất.
- Bày trên khăn lụa: Để làm đẹp cho mâm ngũ quả, bạn có thể bày trên một tấm khăn lụa hoặc khăn trải bàn có hoa văn đẹp.
- Thêm các phụ kiện: Ngoài trái cây, bạn cũng có thể thêm các phụ kiện như hoa, lá, đèn lồng… để làm đẹp cho mâm ngũ quả của mình.
Kết luận
Mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là một phần trong nghi thức tín ngưỡng của người Việt Nam, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về tâm linh và tình cảm gia đình. Vì vậy, việc chọn mâm ngũ quả đẹp cũng rất quan trọng để mang lại may mắn và hạnh phúc cho gia đình trong năm mới. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về ý nghĩa và cách chọn mâm ngũ quả ngày Tết. Chúc bạn có một năm mới an khang thịnh vượng và đón nhận nhiều điều tốt đẹp!
